Het Iron Dome: een schild tegen consequenties

In De Groene Amsterdammer schreef Margalith Kleijwegt een mooi stuk over hoe het is je als Jood in de diaspora te verhouden tot het geweld van de staat Israël en hoe die staat zich mede in jouw naam misdraagt. En het antisemitisme dat daarnaast nog immer aanwezig is. Ik kon me in veel vinden, tot ik halverwege op een zin stuitte die me bleef steken. Kleijwegt noemt het recente PvdA-GL-congres waar werd opgeroepen tot een wapenembargo tegen Israël, inclusief het stoppen van de export van onderdelen voor het Iron Dome-systeem. Daarover schrijft ze dat met “het Iron Dome, een raketafweersysteem, [...] onschuldige burgers worden beschermd”, met de ondertoon: hoe kun je daar nou tegen zijn? Een terechte vraag, als je het systeem uitsluitend bekijkt als een soort raketvangend humanitair schild. En inderdaad, het Iron Dome redt levens. Israëlische levens om precies te zijn. Maar die constatering, hoe feitelijk ook, is slechts de helft van het verhaal. Want dat Iron Dome beschermt niet alleen burgers. Het beschermt ook de mogelijkheid om een oorlog te voeren zonder echte politieke kosten. Geen slachtoffers aan eigen kant betekent geen straatprotesten, geen druk op de regering, geen verontwaardiging die verder reikt dan een boze tweet van een Europese minister die al met één been in het bedrijfsleven staat. Het Iron Dome haalt niet alleen raketten uit de lucht, het haalt ook urgentie en reflectie uit het Israëlische debat. En leidt daarmee uiteindelijk tot méér doden, niet in Israël, maar bij de ander. Het systeem verandert de oorlog namelijk van existentieel naar beheersbaar. En zodra oorlog beheersbaar is, wordt het beleid. Dat is de werkelijke functie van het Iron Dome in de handen van een agressor. Niet vrede brengen, maar oorlog reguleren, zodat die zo lang mogelijk kan doorgaan, in ieder geval zolang de schade maar eenzijdig blijft. Wat wordt onderschept is dus niet alleen een raket of granaat die een dak had kunnen raken, maar ook een politieke consequentie die een regering had kunnen treffen. En laat dat nu net de droom zijn van elke staat die zijn militaire macht wil behouden zonder dat de bevolking zich ermee bemoeit en het zelfs blijft steunen. En dan Nederland. Ooit een trots gidsland, tegenwoordig stamelend aan de zijlijn met de mensenrechten in de ene hand en exportvergunningen in de andere. We leveren geen wapens, natuurlijk niet, we leveren onderdelen. Sensoren. Chips. Metaal. Dingen waar je, zogenaamd, geen bom van kunt maken. Maar het zijn wél precies de componenten die het Iron Dome draaiende houden. Zodat Israël kan blijven doen wat het doet, zonder dat het te veel terugkrijgt en het ongemakkelijk wordt. Het is de moreel acceptabele vorm van meedoen: op een nette afstand, zonder bloed. Het Iron Dome mag dan technisch gezien een schild zijn, maar voor een genocidale bezetter wordt het al snel een vergunning om door te blijven slaan, zonder zelf geraakt te worden. En in die zin was de oproep op het PvdA-GL-congres geen roekeloze aanval op de veiligheid van onschuldige burgers, maar een poging om de comfortabele hypocrisie van het Nederlandse en Europese beleid bloot te leggen: dat het Iron Dome-systeem niet onschuldig is maar een wapen, dat wordt gebruikt de status quo te behouden, geleverd door onszelf.

Door: Foto: Plaatje gemaakt met ChatGPT

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Plaatje gemaakt met ChatGPT

“Maar 2,7%”? Genocide is geen rekensom

Er is een bepaald soort mens dat zich bij de koffieautomaat of in de reaguurderspanelen aan de onderkant van het internet buigt over de dood in Gaza alsof het om een spreadsheetprobleem gaat. Je kent het type: moreel zelfverzekerd, gewapend met een toetsenbord, en vastbesloten om het woord genocide af te serveren zolang de doden niet op industriële schaal worden geproduceerd.

“Het is geen genocide,” zeggen ze dan, “want er is ‘maar’ 2,7 procent van de bevolking omgekomen.” Alsof het pas écht genocide mag heten als de teller boven de 10, 50 of misschien liever nog 99 procent komt. Alles daaronder is blijkbaar gewoon een pittige militaire operatie met wat menselijke bijvangst.

Zo’n redenering is niet alleen moreel failliet, maar ook historisch blind. Het meet de vernietiging van een volk alsof het gaat om korting op een pak koekjes. Alsof het geen genocide mag heten zolang het percentage op papier ‘laag’ genoeg blijft. De werkelijkheid is dat genocide geen kwestie is van aantallen, maar van intentie. En die intentie druipt van elke puinberg in Gaza af.

Volgens het Verdrag inzake Genocide, dat ooit werd opgesteld om herhaling van de Holocaust te voorkomen, gaat het niet alleen om massamoord. Genocide betekent ook het opzettelijk toebrengen van lichamelijke of geestelijke schade, het vernietigen van leefomstandigheden. Je weet wel, precies datgene wat op dit moment doelbewust met Gaza wordt gedaan.

Foto: ChatGPT Image stempotlood stembiljet

Daar komen de ‘nieuwe’ partijen

ANALYSE - Sargasso speurt sinds 2012 bij elke Tweede Kamerverkiezing naar nieuwe partijen. In de aanloop naar  de TK-verkiezingen in oktober gaan we dat ook deze keer weer doen.

In  een vorig artikel wezen we op vijf politieke partijen, die niet eerder aan de TK-verkiezingen deelnamen, maar wel geregistreerd staan bij de Kiesraad. Inmiddels zijn daar vier partijen bij gekomen.

Wie politieke ambities heeft moet snel zijn. Vier augustus is de laatste dag dat men nog de partijnaam kan laten registreren bij de Kiesraad. Een krap maandje later (1 september) moet de waarborgsom voor de kandidaatstelling betaald worden en 15 september moeten de definitieve kandidatenlijsten ingeleverd zijn.

Een overzichtje van de vier recentelijk geregistreerde ‘nieuwelingen’.

1. Partij Helder

Deed een poging eerder mee te doen onder de naam Groen Rechts. De partij haalde toen het stembiljet niet. Men was te laat begonnen met de voorbereidingen en kreeg te weinig ondersteuningsverklaringen om in genoeg kiesdistricten deel te nemen.

Vanaf maart 2023 heeft men aan een doorstart gewerkt en nu heeft de partij helder wat men wil en met welke mensen men politiek Den Haag denkt op te schudden.

De partij staat lange termijnoplossingen voor en afficheert zich als een middenpartij: “Wij hebben daarbij geen grootse linkse idealen die toch niet gerealiseerd gaan worden. En zijn ook niet van het rechts populisme dat elke samenwerking uit de weg gaat of roept dat ze gehinderd worden door wetten (die nota bene door rechtse partijen zijn aangenomen de laatste 15 jaar)”.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Shout

Lulu Kennedy-Cairns is een Schotse zangeres, actrice en presentatrice die in 1964 bekendheid verwierf met haar versie van dit nummer van de Isley Brothers.

Vijf jaar later vertegenwoordigde ze het Verenigd Koninkrijk op het Eurovisiesongfestival. Ze kreeg evenveel punten als Lenny Kuhr (‘De Troubadour’) en twee andere zangeressen.

Recensie Zomergasten 2025 Özcan Akyol

RECENSIE - Ik dacht, ik ga me niet voorbereiden en alles gewoon over me heen laten komen. En daar kwam me toch een stoet! Ik vond Eus altijd al sympathiek, maar dat hij zo dicht bij mijn eigen levenshouding zou staan had ik niet verwacht. Natuurlijk, zijn achtergrond is heel anders, 2e generatie Turks-Nederlands, Aleviet (vrijzinnig islamitisch) – wat binnen de Turkse gemeenschap weer een minderheidsgroepering is, en daardoor had hij altijd het gevoel nergens bij te horen. Maar door die achtergrond heeft hij wel geleerd om zich binnen verschillende sociale groepen te bewegen, en tegelijk heel erg op zichzelf te vertrouwen. Hij was altijd een buitenbeentje, eigenzinnig. En daar kun je ver mee komen, heb ik ook ervaren.

Met het eerste fragment van Jan Cremer in New York maakt hij meteen dat punt; ook die werd in de literaire wereld gezien als ordinair, een branieschopper, een indringer. Maar hij schopte het toch maar mooi tot bestsellerschrijver. Erkenning kwam niet van de “eigen groep”, maar van buiten, van de lezers.

En erkenning is wat we allemaal zoeken, eigenlijk de rode draad door deze hele uitzending. Tegelijkertijd zoekend naar eigenheid, júist niet conformeren aan de bestaande mores.

Je kiest niet je eigen uitgangspunt. Zoals Eus, jongste zoon in een Turks afwijkend gezin, geboren na de dood van een halfzusje – zijn moeder had liever een meisje gehad, een goedmaakkindje, maar het was Eus, helaas, helaas.

Foto: VPRO Zomergasten met Özcan Akyol Foto © Bas Losekoot

Zomergasten 2025 met Griet Op de Beeck en Özcan Akyol

[Lees hier de daadwerkelijke recensie!]

Ook deze zomer laaft Sargasso zich aan VPRO’s Zomergasten. Het programma begon in 1988, beleefde vorig jaar de 200ste uitzending en wordt sinds 2011 op Sargasso belicht met een korte voorbeschouwing en een recensie.

Deze zomer heeft de VPRO een voormalige Zomergast bereid gevonden het programma te presenteren: Griet Op de Beeck. Zij zat in 2016 tegenover presentator Thomas Erdbrink aan tafel.

Ze is, lezen we in de VPRO-gids, gevraagd voor deze klus omdat de VPRO kennelijk iemand zocht die een zachtere kant heeft (refererend aan haar werk als therapeute). Griet op de Beeck:

Ik denk dat juist in deze tijd waarin er zo veel verschrikkelijks aan de hand is en het bij momenten zo beangstigend kan zijn en zo donker en zo hard en zo polariserend, dat het heel fijn is als je met een zachte, empathische blik gaat zoeken naar de nuance. Daar is vaak zo weinig ruimte voor. Het is dit of het is dat. Nee, er ligt een hele wereld tussen en dat is het stuk dat mij ook het meest interesseert. Dus de keuze voor mij is wel een keuze voor een programma dat een andere benadering heeft dan om de polarisatie keihard uit te spelen

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | La Serenissima

Een Italiaans kamerorkest met een moderne ritmesectie (drum, basgitaar, synthesizer), dat heeft de toekomst, moet Gian Piero Reverberi in 1979 gedacht hebben.

De tijd gaf hem gelijk, want Rondó Veneziano treedt nog steeds op.

Closing Time | Open Your Eyes

The Lords of the New Church was een Brits-Amerikaanse supergroep, die bestond uit punkmuzikanten uit diverse andere bands.

Ze waren in eerste instantie van 1981 tot 1989 actief en hadden een aantal bescheiden hitjes in de Britse alternatieve charts.

Volgende